امشب میخواستم عشق در فلسفه (2) را بنویسم . گفتم اول در وب جستجو کنم مطلبی که می نویسم خیلی تکراری نشود . عبارت «عشق در فلسفه» را  در یاهو جستجو کردم . صفحه جذاب و  آشنای (مشترک گرامی دسترسی به این سایت امکان پذیر نمی باشد ) تشریف اوردند بالا. متحیر ماندم . من که  کلمه رکیکی را جستجو نکردم نه رکیک اخلاقی نه سیاسی . همه کتب عرفا و علمای ما پر از این واژه هست. گفتم شاید در گوگل با این مشکل رو به رو نشوم آن جا عبارت « فلسفه و عشق » را جستجو کردم . باز هم همان مساله تکرار شد . مطمئن شدم که مشکل از عشق است . به سلامتی در دولت مهرورزی ،‏ عشق هم فیلتر شد تا مبادا کسی به راه ناصواب پای نهد . اینقدر دلم گرفت که خواستم گریه کنم دیدم  بچه ام  فکر میکند چه شده است که بابا دارداین جور گریه میکند ؟ این بود که چون همیشه  راه بر سپاه اشک بر بستم . ذوقم هم که عصا به دست بود بالکل کور شد . از نوشتن عشق در فلسفه «2» منصرف شدم. این زما ن بگذار تا وقتی دگر . فقط میترسم از فردا کتاب های فلسفه ،عرفان ، شعر وادب هم سانسور بشوند. حالا عبارت مهم نیست . فکر کنید اگر خدای ناکرده فرهنگ عشق را ار ذهن ما پاک کنند چه میشود ؟ حتی همین عشق مادی وعادی هم برای خودش _ البته نه عشقی کز پی رنگی بود _ معنویت در پی دارد و از فطرت آدمی بر میخیزد . دیگر چه رسد به عشق های برتر. امیدوارم که این فیلترینگ بی منطق روزی جای خود را به فیلترینگ عالمانه و دقیق بدهد تا از چنین مشکل های دلخراشی پیش نیاید .

                                                                                             عاشق باشید و پاینده

عشق در فلسفه (1)

هر چند عشق همیشه با عقل و تعقل و فلسفه رویارویی آشکار داشته وفلاسفه و عرفا هر کدام مسیر پیمایش خود را صراط مستقیم و راه گروه دیگر را طریق عوج می دانسته اند؛ اما فیلسوفان بنا به طبیعت کنجکاو ! و تحلیل گر خود درباره عشق نیز بسیار نظر پردازی کرده اند و جالب آن که نه تنها به تقبیح عشق نپرداخته بلکه آن را امری نیکو ومستحسن شمرده اند .

سر کردگان  سه مکتب فلسفی در جهان اسلام یعنی ابن سینا ، سهروردی و ملاصدرا هر یک بیانات مبسوطی در باب عشق دارند وجالب این که نه تنها عشق الهی بلکه به بحث وبررسی و اظهار نظر در باره عشق این جهانی و عشق آدمیان به یکدیگر نیز پرداخته و در صدد توجیه آن بر آمده اند . مثلا ملاصدرا عشق انسان به خوبرویان و زیبا چهرگان را از اقتضائات فطری بشر دانسته و آن را پیش شرط وصول به عشق الهی میداند . یعنی تا فردی عشق مادی را تجربه نکرده باشد هرگز نمی تواند به آستانه عشق به معبود ازلی برسد . چرا که عشق انسان به انسان باعث رقت قلب و بیداری و پاک سازی ذهن می شود . البته ملاصدرا به این نکته نیز اشاره می نماید که عشق به خوبرویان در صورتی ممدوح است که بر خاسته از شهوت حیوانی نباشد . به عبارت دیگر عشق حیوانی نباشد .وی در تبیین این مطلب عشق را به حقیقی و مجازی تقسیم نموده و عشق حقیقی را همان عشق انسان به خداوند وصفات جمال وجلال وی می داند . عشق مجازی را نیز به عشق نفسانی و حیوانی تقسیم می نماید . عشق نفسانی از لطافت وپاکیزگی نفس برخاسته و همراه با لطافت ومحبت است . اما عشق حیوانی بر مبنای شهوت بوده و همراه با میل به تعدی وتجاوز می باشد .

نکته ای که در باره نظریه ملاصدرا در باب عشق قابل تامل است عدم سازگاری این نظریه با  احکام دینی می باشد . بر مبنای نظریه وی نگاه به خوبرویان ودخترکان وپسرکان زیبا اگر بدون شهوت وتنها از سر مشاکلت و مشابهت نفسانی باشد نه تنها مذموم نیست بلکه امری ممدوح و مورد نیاز برای طی مراتب عرفانی است . اما در شرع هر گونه نگاهی به نامحرم حتی  از سر تحسین یا نکوداشت! آفرینش الهی نیز قبیح و در دایره محرمات می باشد و این هر چند در زمانه ما مشکلی به بار نمی آورد اما  بر اساس مبانی خود صدرا که معتقد به تطابق کامل عقل وشرع است ناسازوار می نماید .

                                                                                                                                               پاینده وعاشق باشید .